Prawo spadkowe to dziedzina, z którą prędzej czy później zetknie się niemal każdy z nas. Śmierć bliskiej osoby zawsze niesie ze sobą emocje, ale jednocześnie uruchamia cały szereg obowiązków formalnych. Niestety, właśnie w tych trudnych chwilach najczęściej dochodzi do błędów. Czasem wynikają one z pośpiechu, czasem z niewiedzy, a niekiedy z braku porozumienia w rodzinie. Ich konsekwencje bywają bardzo poważne - od kłopotów podatkowych po wieloletnie procesy sądowe.

Jako radca prawny z Rzeszowa, od wielu lat wspieram klientów w sprawach spadkowych. Wiem z praktyki, że kilka podstawowych decyzji podjętych w odpowiednim czasie potrafi uchronić przed naprawdę kosztownymi konsekwencjami. Chciałabym więc opowiedzieć o najczęstszych błędach spadkobierców i pokazać, jak ich uniknąć.

Zaniechanie decyzji w terminie

Jednym z najpoważniejszych uchybień jest brak reakcji na powołanie do spadku. Zgodnie z prawem spadkobierca ma sześć miesięcy na złożenie oświadczenia - może spadek przyjąć wprost, przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza albo go odrzucić. Jeżeli nic nie zrobi, uznaje się, że przyjął go z dobrodziejstwem inwentarza. Teoretycznie daje to pewną ochronę, bo odpowiedzialność za długi ogranicza się do wartości spadku, jednak w praktyce i tak może oznaczać poważne kłopoty.

Wyobraźmy sobie sytuację, że ktoś dziedziczy mieszkanie warte 200 tysięcy złotych, ale zmarły miał długi na podobną kwotę. W efekcie spadkobierca, zamiast zyskać, zostaje z koniecznością spłacania wierzycieli, a majątek traci dużą część wartości. Wiele osób mogłoby uniknąć takiej sytuacji, gdyby wcześniej skonsultowało się z prawnikiem i rozważyło odrzucenie spadku.

Pochopne odrzucanie spadku

Błąd w drugą stronę to zbyt szybkie i nieprzemyślane odrzucenie spadku. Często spotykam się z przypadkami, gdy spadkobiercy, słysząc o długach zmarłego, automatycznie decydują się odrzucić spadek, nie sprawdzając dokładnie jego składników. Tymczasem zdarza się, że w majątku znajdują się wartościowe nieruchomości albo przedmioty, które przewyższają ewentualne zobowiązania. Decyzja o odrzuceniu spadku jest nieodwołalna - warto więc ją podejmować dopiero po rzetelnej analizie.

Zaniedbania podatkowe

Innym problemem są kwestie podatkowe. Osoby należące do najbliższej rodziny często są przekonane, że nie muszą zajmować się formalnościami, bo korzystają z całkowitego zwolnienia. To prawda ale pod warunkiem, że w ciągu sześciu miesięcy od nabycia spadku zgłoszą to do urzędu skarbowego. Niejednokrotnie trafiają do mnie klienci, którzy latami cieszyli się spadkiem, a później otrzymywali decyzję o konieczności zapłaty kilku czy kilkunastu tysięcy złotych podatku tylko dlatego, że nie dopełnili formalności.

Spory rodzinne

Dziedziczenie bardzo często obnaża napięcia w rodzinie. Brak porozumienia co do podziału majątku prowadzi do procesów, które trwają latami i generują ogromne koszty. Zdarza się, że rodzeństwo latami procesuje się o mieszkanie po rodzicach, a finałem jest przymusowa sprzedaż nieruchomości przez sąd i podział pieniędzy. Niestety, kwoty uzyskane w ten sposób zazwyczaj są dużo niższe niż przy zwykłej sprzedaży. Konflikt rodzinny, który mógł być rozwiązany przy stole, kończy się stratą finansową i emocjonalną.

Odkładanie formalności na później

Nierzadko spadkobiercy odkładają sprawy spadkowe na później. Brak postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia uniemożliwia ujawnienie nowego właściciela w księdze wieczystej, sprzedaż nieruchomości czy nawet wypłatę środków z konta bankowego. W efekcie, choć formalnie spadek został nabyty, w praktyce pozostaje „zablokowany”.

Jak działać rozsądnie?

Podstawą jest zachowanie terminów i podejmowanie decyzji po sprawdzeniu sytuacji majątkowej zmarłego. Warto też pamiętać o obowiązkach podatkowych i jak najszybszym przeprowadzeniu działu spadku, aby uniknąć konfliktów. Najważniejsze jednak, aby nie działać w emocjach i nie podejmować decyzji pochopnie. W takich sprawach pomocna jest konsultacja z prawnikiem. Kilkadziesiąt minut rozmowy potrafi rozwiać wątpliwości, wskazać możliwe rozwiązania i uchronić przed poważnymi konsekwencjami finansowymi.

Podsumowanie

Prawo spadkowe pełne jest pułapek, w które nietrudno wpaść, szczególnie gdy działa się pod wpływem emocji. Odpowiednie przygotowanie i wsparcie specjalisty pozwalają uniknąć wielu błędów.

Jako radca prawny z Rzeszowa, od lat pomagam klientom w sprawach spadkowych. Wiem, że każda rodzina i każdy majątek to inna historia, dlatego zawsze dobieram rozwiązania indywidualnie. Jeżeli stoisz przed koniecznością podjęcia decyzji spadkowej albo chcesz zabezpieczyć swoje interesy na przyszłość, zapraszam do kontaktu.

Twoja sytuacja może być trudna, ale z odpowiednim wsparciem prawnym unikniesz wielu problemów i zadbasz o swoje prawa. Skontaktuj się z Kancelarią.