Coraz więcej par decyduje się na życie bez ślubu – w tzw. konkubinacie. Choć pod względem codziennego funkcjonowania nie różni się on znacząco od małżeństwa, to pod względem prawnym sytuacja partnerów może być skrajnie odmienna.

Jedną z kluczowych różnic jest dziedziczenie po śmierci partnera. Czy osoba pozostająca w nieformalnym związku ma jakiekolwiek prawa do spadku? Co zrobić, aby zabezpieczyć bliską osobę?

Konkubinat – co to właściwie znaczy?

Konkubinat to trwały związek dwóch osób, które razem mieszkają, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe i często mają także dzieci, ale nie zawarły małżeństwa.

Polskie prawo nie reguluje konkubinatu tak jak małżeństwa – nie ma wspólnoty majątkowej ani ustawowych zasad dziedziczenia.

Czy partner dziedziczy po śmierci drugiej osoby?

Nie. Partner nieformalny nie należy do kręgu ustawowych spadkobierców – co oznacza, że nie dziedziczy automatycznie po zmarłym partnerze.

Po śmierci jednego z partnerów spadek przypada w pierwszej kolejności:

• dzieciom i małżonkowi (jeśli istnieje),
• potem rodzicom, rodzeństwu, dalszym krewnym.

Konkubent nie jest ujęty w żadnej z tych grup, nawet jeśli pozostawał zmarłemu osobą najbliższą.

Przykład z życia: Pan Marek i Pani Ewa żyli razem przez 15 lat. Nie mieli dzieci, nie zawarli związku małżeńskiego. Mieszkali w mieszkaniu kupionym przez Marka. Po jego śmierci okazało się, że całość spadku dziedziczy jego siostra, mimo że nie utrzymywał z nią kontaktu od lat. Ewa – choć mieszkała z Markiem, dbała o niego i prowadziła dom – nie odziedziczyła nic.

Jak zabezpieczyć partnera w konkubinacie?

Jeśli chcesz, aby Twój partner dziedziczył po Twojej śmierci – musisz sporządzić testament.

W testamencie możesz:

• zapisać partnerowi konkretną rzecz (np. mieszkanie, samochód),
• uczynić go jedynym spadkobiercą,
• wskazać sposób podziału majątku.

Testament może być:

• własnoręczny – napisany odręcznie, podpisany i opatrzony datą,
• notarialny – sporządzony u notariusza, co daje większą pewność.

Czy partner może dochodzić zachowku?

Nie – konkubent nie ma prawa do zachowku. Nawet jeśli przez lata tworzył związek z drugą osobą, nie jest uznawany przez prawo za rodzinę w rozumieniu przepisów o zachowku.

Jeśli więc zmarły sporządzi testament np. na rzecz dalszego krewnego – partner nieformalny nie będzie mógł domagać się jakiejkolwiek części majątku.

Wspólne mieszkanie – problem numer jeden

Częstym problemem jest sytuacja, w której para mieszka razem w mieszkaniu należącym formalnie do jednego z nich. Po śmierci właściciela drugi partner może zostać zmuszony do opuszczenia lokalu przez spadkobierców. Testament może temu zapobiec.

Podsumowanie

1/ Partnerzy w konkubinacie nie dziedziczą po sobie z mocy prawa.

2/ Aby partner otrzymał cokolwiek – konieczny jest testament.

3/ Konkubent nie ma prawa do zachowku.

4/ Testament chroni m.in. przed utratą wspólnego mieszkania.

Potrzebujesz pomocy?

Jeśli żyjesz w związku nieformalnym i chcesz zabezpieczyć przyszłość swojego partnera – nie czekaj. Wystarczy jedna nieprzewidziana sytuacja, aby stracić wszystko. Kancelaria Radcy Prawnego Kamila Gierus-Lenczner pomoże Ci dobrać rozwiązania najlepiej chroniące interesy Twoje i Twoich bliskich.

Skontaktuj się.